تأملات رشد (شماره 7)

«کنکور» در نیم‌قرن گذشته تغییرات مختلفی را مشاهده کرده است؛ اما هیچ نیرویی تاکنون نتوانسته است آن را از میدان خارج کند. یکی از مهم‌ترین دلایل بقای کنکور، فقدان نسخه‌ای جایگزین اما کارآمد بوده است که بتواند ضمن تأمین منافعِ درستِ ذی‌نفعان مختلف، انتقادات متکثر اهالی تعلیم و تربیت را نیز پاسخ دهد. مهم‌ترین چالش کنکور آن بوده است که نمی‌دانیم ریشه مسئله در کجاست و سرِنخِ تغییر را از کجا بیابیم و آغاز کنیم. مسئله کنکور، «غربالگری و جهت‌دهی برای جایابی افراد در موقعیت‌های تحصیلی، اجتماعی و شغلی» است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد کنکور، قابلیت اصلاح ندارد و لازم است تا نسخه‌ای جایگزین عرضه شود. نظام سنجش و پذیرش دانشجو، به طراحی «نظام غربالگری» جدید نیازمند است. این نظام، به‌جای حافظه محوری، یادگیری و شایستگی داوطلب را می‌سنجد؛ به‌جای اینکه در یک نقطه زمانی رخ دهد، در طول دوران تحصیل انجام می‌شود؛ به‌جای اینکه همه را به دانشگاه سوق دهد، همه را به انتخاب آگاهانه مبتنی بر علاقه و استعدادشان هدایت می‌کند. بر این اساس، دیگر آزمون سراسری وجود ندارد. دانش‌آموزان تحصیل می‌کنند و در طول تحصیل خود، آینده خود را انتخاب می‌کنند. نشریه حاضر در بیش از 20 نگاشت تخصصی، مصاحبه و نگاره‌های آماری و توصیفی کوشش نموده تا ضمن واکاوی ابعاد گوناگون مسئله کنکور، به ارائه یک «پیشنهادیه خط‌مشی» به‌عنوان جایگزین کنکور اقدام نماید.